Wie van oude geschiedenis houdt, maakt in Vaison-la-Romaine een reis naar lang vervlogen tijden langs de vele oude ruïnes. Vaison was de zuidelijkste hoofdstad van de Keltische stam van de Vocontii. Na de Romeinse verovering aan het eind van de 2de eeuw v. Chr. werd de stad ingelijfd bij de Provincia die heel Zuidoost-Gallië bestreek. Vaison kreeg de status van civitas (en niet van kolonie) en bleef lang zelfstandig. De Vocontii steunden Caesar tijdens de Gallische oorlogen (58 tot 51 v. Chr.) en pasten zich probleemloos aan het Romeinse leven aan. Tot de Vocontii behoorden o.a. de historicus Trogus Pompeius en Burrus, de leraar van Nero. Vasio, de naam van de stad, ging in de tijd van het Romeinse Rijk door voor één van de meest welvarende steden in Gallia Narboniensis. De stad strekte zich uit over 70 ha en had nog geen 10.000 inwoners. Omdat door de bestaande landelijke infrastructuur geen Romeins stratenplan kon worden ingevoerd, ontbeert het stadsplan samenhang. Pas onder de Flavische dynastie (na het jaar 70) werden echte straten aagelegd. De stad kreeg een zeer gevarieerde aanblik : luxueuze Romeinse villa's, kleine paleizen, bescheiden huisjes, piepkleine winkeltjes. Afgezien van het theater en de thermen is er verder niets bekend over grote openbare monumenten. Archeologen constateerden dat een huis in Vasio veel groter was dan in Pompeji, wat veel zegt over de welvaart van de stad.
Vaison werd aan het eind van de 3de eeuw gedeeltelijk verwoest en in de 4de eeuw maar deels weer opgebouwd. In de 5de en 6de eeuw had Vaison, ondanks de Barbaarse overheersing, een vrij belangrijke positie als zetel van het bisdom : in 442 en 529 werden hier twee concilies gehouden. Daarna raakte de stad in verval. Uit onveiligheid verhuisden de inwoners uit de benedenstad naar het voormalige oppidum op de linkeroever van de Ouvèze, waar de graaf van Toulouse een kasteel had laten bouwen. De bovenstad raakte in de 18de en 19de eeuw in verval, toen op de plaats van de Gallo-Romeinse nederzetting de nieuwe stad verrees.
De Gallo-Romeinse ruïnes zijn een indrukwekkend complex dat zich uitstrekt over 15 ha. Omdat het moderne Vaison boven op het centrum van de vroegere Gallo-Romeinse stad is gebouwd, zijn alleen de wijken aan de rand blootgelegd. Nu bewegen de opgravingen zich in de richting van de kathedraal en rond de heuvel Colline de Puymin, waar een winkelwijk en een luxueuze villa (Villa du Paon) met prachtige mozaïeken zijn blootgelegd.
Het pronkstuk van de opgravingen is het Théâtre Antique uit de 1ste eeuw n. Chr. Het heeft een doorsnede van 96 meter en bood plaats aan 6.000 toeschouwers. Van het podium is alleen de toneelwand bewaard gebleven, compleet met 12 gleuven waarmee het doek werd opgetrokken en neergelaten. Sinds 1930 worden hier zomerconcerten gehouden.
Als u de 2000 jaar oude Romeinse brug oversteekt komt u in de liefdevol gerestaureerde bovenstad. In de Middeleeuwen vluchtten de inwoners, uit angst voor de plunderende horigen van een rivaliserende landheer, de hoge heuvel op bouwden er wallen en een vesting. U komt binnen langs de 14de eeuwse versterkte poort met klokkentoren. De smalle steegjes kronkelen de heuvel op langs minuscule pleintjes met fonteinen en statige huizen met winkeltjes en restaurants. Boven op de top van de heuvel komt u bij de ruïnes va het kasteel dat in 1192 door Raymond V, graaf van Toulouse, werd gebouwd. Van hieruit heb je een uniek zicht over de wijngaarden in het dal van de Ouvèze en op de Mont Ventoux.
In het benedendorp zijn er tenslotte nog twee middeleeuwse monumenten te bezichtigen. De Romaanse kathedraal uit de 11de eeuw en de liefelijke, kleine kloostergang uit de 11de en 12de eeuw. De vier galerijen worden ondersteund door zuilen waarvan de kapitelen met bladeren zijn versierd.
Huur onze mooie vakantiewoningen in de Provence, regio Ventoux, Vaison-la-Romaine.
22 september 1992, 11 uur 's ochtends : boven Vaison barstte een wolkbreuk los. In een paar minuten veranderde de rustig kabbelende Ouvèze in een verwoestende modderstroom die overal in de stad vernielingen aanrichtte. De schade was enorm : meer dan 30 doden, 150 huizen en het industrieterrein werden met de grond gelijk gemaakt. Voor de Romeinse brug was dit natuurfenomeen niet nieuw en ook deze keer bleef ze gespaard.
Elke dinsdagochtend kan u genieten van de Provençaalse kleuren, geuren en smaken op de markt van Vaison-la-Romaine. Deze markt is de grootste in de Vaucluse en bijgevolg bijzonder populair tijdens het zomerseizoen bij de tienduizenden toeristen. Op de markt vindt u een uitgebreid aanbod verse vis, kaas, groenten en fruit alsook tientallen Provençaalse streekproducten (o.a. aardewerk, stoffen, lavendel en kruiden)
Elk jaar wordt er in juli in het prachtige antieke theater van Vaison-la-Romaine een internationaal dansfestival georganiseerd. De voorstellingen zijn heel divers van klassiek ballet tot moderne dans. Op de website van het Vaison Danses vindt u alle details.